با سلام و احترام به وبلاگ من خوش آمدید

برنامه Backup از اطلاعات سیستم یک نسخه پشتیبان تهیه میکند تا در صورت از بین رفتن آنها روی سیستم ، به سرعت جایگزین شوند . در این درس ، ما به روش کار با برنامه Backup و روش صحیح پشتیبان گیری (Backup  گیری) میپردازیم :

بعد از اجرای برنامه Backup (ntbackup.exe)  ، پنجره Wellcome نمایش داده میشود و با زدن کلید Next  وارد پنجره بعدی میشویم . در این پنجره باید مشخص کنیم که قصد ما از اجرای برنامه Backup ، پشتیبان گیری اطلاعات است یا بازگرداندن (Restore) آنها . در این پنجره گزینه Backup راانتخاب میکنیم . در پنجره بعدی باید مشخص کنیم که از چه اطلاعاتی Backup گرفته شود . این پنجره دارای چهار گزینه زیر است که با انتخاب هر کدام از قسمت مخصوص آن Backup گرفته میشود :

 My document and settings  :

با انتخاب این گزینه ، از تنظیمات شخصی و Document های ما(کاربر جاری) Backup گرفته میشود .

Everyone’s document and setting :

با انتخاب این گزینه ، از تنظیمات شخصی و Document های همه کاربران Backup گرفته میشود .

 : All information on this computer

با انتخاب این گزینه ، از همه اطلاعات این کامپیوتر اعم از سیستم عامل ، برنامه ها و اطلاعات و... Bckup گیری میشود .

Let me choose what to Backup :

انتخاب این گزینه به ما این امکان را میدهد که مشخص کنیم از کدام قسمت Backup گیری انجام شود .

معمولا از گزینه آخر برای Backup گیری استفاده میشود که پس از انتخاب آن پنجره زیر باز میشود :

در این پنجره ، مشخص میکنیم که از چه قسمتهایی Backup گیری شود . بعد از انتخاب اطلاعات مورد نظر برای Backup گیری ، این پنجره را Next  میزنیم . در پنجره بعدی باید مشخص کنیم اطلاعات Backup شده ، در چه فایلی و در کجا ذخیره شوند . بعد از انتخاب محل برای  ذخیره فایل Backup  ، کلید Next را میزنیم و سپس در آخرین پنجره کلید Finish را انتخاب میکنیم تا اطلاعاتی که مشخص کرده ایم با روش پیش فرض (Normal)  در محل مشخص شده Backup  گیری شوند .

برنامه Backup اطلاعات را در فایلی با پسوند BKF  در محل مشخص شده ذخیره میکند.

 برنامه Backup   پنج روش برای Backup گیری معرفی کرده که هر کدام مزایا و معایبی دارند :

قبل از بحث در مورد این روشها ، باید با مفهومی به نام Marker آشنا شویم . Marker را یک بیت در انتهای هر فایل تصور کنید که دارای دو حالت (0,1) است . زمانی که برنامه Backup از فایلی Backup گرفت ، این Marker برابر با (0)   میشود حال اگر بعد از اینکه فایل Backup شد ، تغییری در فایل ایجاد شود این Marker برابر با (1) میشود .

پس اگر Marker فایلی (0)  باشد ، نشان دهنده این است که تمام اطلاعات داخل این فایل Backup  شده و اگر (1) باشد به این معنی است که فایل یا اصلا Backup  نشده و یا Backup شده ولی بعد از آن دوباره تغییر کرده است و باید مجددا Backup شود.

برای درک بهتر روشهای Backup از نمودار زیر استفاده میکنیم ، این نمودار را روند افزایش اطلاعات یک سرور طی روزهای شنبه تا پنج شنبه تصور کنید .لازم به ذکر است که در این مثال ، تغییر اطلاعات ، افزایش آنها در نظر گرفته شده و کاهش اطلاعات روی نمودار لحاظ نشده است :

 روز شنبه صبح حجم اطلاعات روی سرور ، 30 Gb بوده .و در پایان روز شنبه ، به 35 Gb رسیده و ... .

ما در این مثال انواع روشهای Backup را از روی این نمودار توصیح میدهیم . توجه کنید که در پایان هر روز از اطلاعات روی سرور به یکی از این روشها Backup میگیریم:

  روش اول ، Copy :

روش Copy Backup ، از تمام اطلاعاتی که ما معرفی میکنیم ، Backup میگیرد ، و به Marker فایلها هم توجهی ندارد . این روش مانند این است که در پایان هر روز از اطلاعات سرور یک کپی تهیه کنیم.

خروجی در پایان هفته  به شکل زیرخواهد بود :

 همانطور که در شکل مشخص است ، اگر در پایان هر روز از اطلاعات روی سرور Copy Backup تهیه کنیم ، در پایان هفته ، مجموع حجم فایلهای Backup به  311 Gb میرسد که این مقدار از لحاظ حجمی که اشغال میکند ، به صرفه نیست .

  روش دوم Normal :

روش Normal Backup ، از تمام اطلاعاتی که ما معرفی میکنیم (چه Marker آنها 1 باشد و چه 0 ) ، Backup میگیرد ،و پس از Backup گیری ،Marker همه فایلها را (0) میکند .به این معنی که آن فایلها Backup  شده اند .

روش Normal Backup هیچ وقت به تنهایی به کار برده نمی شود و حتما با یکی از روشهای زیر ترکیب میشود که در ادامه گفته خواهد شد .

روش Incremental :

در این روش ، برنامه Backup فقط از فایلهایی Backup میگیرد که Marker آنها (1)  است یعنی فقط از فایلهایی که قبلا  Backup نشده اند Backup میگیرد .این روش بعد از اتمام ، تمام فایلهایی که Marker آنها (1) بوده اند را (0) میکند .

روش Differential  :

در این روش ، برنامه Backup فقط از فایلهایی Backup میگیرد که Marker آنها (1)  است یعنی فقط از فایلهایی که قبلا  Backup نشده اند Backup میگیرد .این روش بعد از اتمام ، Marker فایلها را تغییری نمیدهد و به همان شکل (1) می مانند .

روش Daily :

این روش فقط از تغییراتی که طی روز روی فایلها انجام شده اند Backup میگیرد.

 روشهای ترکیبی و بهینه Backup :

با ترکیب چند روش Backup میتوانیم یک روش ترکیبی و بهینه داشته باشیم ، این ترکیبها از ترکیب روش Normal با یک از روشهای ( Incremental یا Differential ) بدست می آیند . قبل از توضیح در مورد این روشها ، لازم به ذکر است در روشهای ترکیبی، Backup به شکل دوره ای انجام میشود و معمولا این دوره 1 هفته ای است .

 روش ترکیبی Normal & Incremental  :  

در این روش ، در ابتدای دوره Backup (یعنی در ابتدای دوره کاری که معمولا صبح روز شنبه است) از اطلاعات روی سیستم یک Normal Backup تهیه میکنیم و تا انتهای دوره در پایان هر روز از اطلاعات سیستم یک Incremental Backup  تهیه میکنیم .

اگر این روش را روی سروری که نمودار افزایش اطلاعاتش در بالا ذکر شده انجام دهیم ، خروجی به شکل زیر خواهد بود :

 همانطور که مشاهده میکنید ، در ابتدای دوره یک Normal Backup از اطلاعات روی سرور گرفته شد، و همانطور که قبلا گفته شد ، این نوع Backup گیری  تمام اطلاعات موجود روی سرور را شامل میشود و بعد از عملیات ، Marker تمام فایلها را (0) میکند. سپس در پایان هر روز، یک Incremental Backup از اطلاعات روی سرور گرفته میشود که فقط فایلهایی را شامل میشود که از Backup قبلی تا انتهای روز تغییر کرده اند.

 روش ترکیبی Normal & Differential :

در این روش هم مانند روش قبلی ، از اطلاعات قبلی سیستم در ابتدای دوره  یک Normal Backup  میگیریم و در پایان هر روز تا انتهای دوره ، یک Differential Backup    از اطلاعات تهیه میکنیم .

اگر این روش را روی سروری که نمودار افزایش اطلاعاتش در بالا ذکر شده انجام دهیم ، خروجی به شکل زیر خواهد بود :

 در این روش ، هر Backup در هر روز ، تغییرات از روز شنبه تا آن روز را در بر دارد . مثلا Backup روز سه شنبه ، علاوه بر تغییرات آن روز ، تغییرات روزهای دوشنبه ، یکشنبه و شنبه را نیز در بر دارد .

همانطور که مشاهده میکنید ، در ابتدای دوره یک Normal Backup از اطلاعات روی سرور گرفته شد، و همانطور که قبلا گفته شد ، این نوع Backup گیری  تمام اطلاعات موجود روی سرور را شامل میشود و بعد از عملیات ، Marker تمام فایلها را (0) میکند. سپس در پایان هر روز، یک Differential Backup  از اطلاعات روی سرور گرفته میشود که فقط فایلهایی را شامل میشود که از Normal Backup قبلی تا انتهای روز تغییر کرده اند.

 برای انتخاب نوع Backup در آخرین پنجره که کلید Finish در آن قرار دارد ، باید کلید Advance را انتخاب کنیم تا وارد پنجره تنظیمات پیشرفته Backup شویم . در این پنجره ، ابتدا نوع Backup را مطابق با روش کار انتخاب میکنیم ( به عنوان مثال در ابتدای روز شنبه ، Normal Backup و در پایان هر روز Incremental Backup را انتخاب میکنیم ) در پنجره های بعدی ، تنظیمات پیشرفته دیگری وجود دارند که فعلا آنها را با حالت پیش فرض Next میزنیم .

   پشتیبان گیری از System State Data

یکی از امکانات برنامه Backup ، پشتیبان گیری از System State Data است که در حقیقت تمامی فایلها و تنظیماتی است که ویندوز بر پایه آنها در حال کار است .

Backup گیری از System State Data  به ما کمک میکند تا در مواقعی که در تنظیمات ویندوز به خاطر وجود ویروس یا ... خللی وارد میشود و ویندوز دچار مشکل میشود و کند کار میکند ، بدون اینکه مجبور باشیم ویندوز را مجددا نصب کنیم ، با بازگرداندن آن ، ویندوز ر به حالت اول برگردانیم .

برای Backup گیری از System State Data  ، بعد از اجرای برنامه Backup و در پنجره ای که باید فایلهای مورد نظر برای Backup شدن را انتخاب کنیم ، گزینه System State Data   را انتخاب میکنیم :

 System State Data  شامل فایلهای Boot ، Registry   ویک سری از تنظیمات ویندوز میباشد . بعد از Backup  گیری از System State Data ، هر زمان که ویندوز دچار مشکل شد ، با بازگرداندن آن، ویندوز دوباره به تنظیمات زمانی که System State Data را Backup گرفته بودیم باز میگردد .

 بازگرداند اطلاعات یا Restore :

Restore کردن ، یعنی بازگرداندن اطلاعاتی که Backup  شده اند . زمانی که از اطلاعات یک قسمت از سیستم (به عنوان مثال از D:\Data ) Backup گرفته میشود، تمامی فایلها و زیر شاخه های  موجود در شاخه Data در یک فایل قرار میگیرند که در حقیقت مجموع تمام اطلاعات آن شاخه است . حال هر زمان که به یکی از دلایل گفته شده اطلاعات شاخه Data از بین رفت یا قسمتی از آن دچار مشکل شد ، فایلی را که طی Backup گیری بدست آورده ایم ، Restore میکنیم ، با این عمل تمام اطلاعات  را دوباره  به دست می آوریم .

برای Restore کردن یک Backup باید بعد از اجرای برنامه Backup (ntbackup.exe) در صفحه اول گزینه Restore  را انتخاب کنیم .

 بعد از انتخاب این گزینه ، در صفحه بعدی باید فایل Backup را که قصد Restore کردن آن را داریم ، انتخاب کنیم :

بعد از انتخاب فایل مورد نظر ، در صفحه بعدی با زدند کلید Finish عملیات Restore انجام میشود .

 بازگرداندن Backup  های ترکیبی:

در مورد Backup های ترکیبی ، عملیات Restore هم باید مطابق با نوع Backup انجام شود :

به نمودار قبل توجه کنید . ما در این نمودار در ابتدای دوره یک Normal Backup گرفتیم و در پایان هر روز یک Incremental Backup و یا Differential Backup .

 بازگرداندن Backup نوع Normal & Incremental :

در این نوع Backup ، در ابتدای دوره یک Normal Backup گرفتیم که اطلاعات قبلی در آن وجود دارد و در پایان هر روز یک Incremental Backup  که فقط تغییرات از آخرین Backup تا آن لحظه در آن است . پس برای Restore کردن این نوع Backup به این شکل عمل میکنیم که ابتدا Normal Backup ابتدای دوره را Restore میکنیم و سپس Incremental Backup های هر روز را به همان ترتیبی که گرفتیم  باز میگردانیم.

تصور کنید در پایان دوره ، یکی از کاربران فایلی را  به طور سهوی در صبح چهارشنبه هفته قبل  حذف کرده و شما قصد باز گرداندن آن را دارید :

ابتدای Normal Backup  اول دوره را Restore   میکنیم سپس تا روز چهارشنبه ، یکی یکی و به ترتیب فایلهای هر روز را تا روز سه شنبه Restore میکنیم . توجه شود که فایل کاربر تا روز سه شنبه بوده و روز چهارشنبه حذف شده ، پس Backup روز سه شنبه آخرین و جدیدترین نسخه فایل کاربر قبل از حذف است .

به نظر شما اگر Backup روز چهارشنبه را بازگردانیم  چه اتفاقی می افتد ؟

مزیت روش  Backup گیری Normal & Incremental حجم کم کل دوره و سرعت زیاد در Backup گیری است.

عیب این روش ، لزوم دقت در عملیات Restore است چون اگر یکی از فایلها در عملیات Restore  جابجا شوند ، به نتیجه مطلوب نمیرسیم .

 بازگرداندن Backup نوع Normal & Differential :

در این نوع Backup ، در ابتدای دوره یک Normal Backup گرفتیم که اطلاعات قبلی در آن وجود دارد و در پایان هر روز یک Differential Backup  که تمام  تغییرات از Normal Backup  تا آخرین Backup   Differential در آن است .  پس برای Restore کردن این نوع Backup به این شکل عمل میکنیم که ابتدا Normal Backup ابتدای دوره را Restore میکنیم و سپس آخرین Differential Backup را موجود را باز میگردانیم.

تصور کنید در پایان دوره ، یکی از کاربران فایلی را  به طور سهوی در صبح چهارشنبه هفته قبل  حذف کرده و شما قصد باز گرداندن آن را دارید :

ابتدای Normal Backup  اول دوره را Restore   میکنیم سپس  فقط فایلDifferential Backup  روز سه شنبه را باز میگردانیم .   توجه شود که فایل کاربر تا روز سه شنبه بوده و روز چهارشنبه حذف شده پس Backup روز سه شنبه آخرین و جدیدترین نسخه فایل کاربر قبل از حذف است .

 مزیت روش  Backup گیری Normal & Differential  این است که مانند روش قبلی نیاز به دقت زیاد ندارد و همچنین سرعت عملیات نسبت به روش قبلی بیشتر است و فقط با بازگرداندن دو فایل Backup به نتیجه کامل میرسیم .

 عیب این روش این است که حجم کل دوره نسبت به روش قبلی بیشتر است و عملیات Backup گیری هم کند تر از روش قبل انجام میشود. .